Μέσα από τη 18η Συνάντηση Συμμαχίας ΝΙΕΜ που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 22 Νοέμβρη, μεταξύ άλλων έγινε και μια μικρή ιστορική αναδρομή του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα από το 1991 έως και σήμερα σε διάφορους τομείς που επηρεάζουν σε αυτό που αποκαλούμε «ένταξη» των αιτούντων και δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
Το πρόγραμμα ΝΙΕΜ (National Integration Evaluation Mechanism) έχει ως στόχο την αξιολόγηση των εθνικών δεικτών ένταξης των αιτούντων και δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Οι δείκτες που παρακολουθούνται και καταγράφονται τις κοινές βασικές αρχές της πολιτικής μεταναστευτικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι οποίες βρίσκονται στο παράρτημα των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ένταξη συνεπάγεται το σεβασμό των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απασχόληση αποτελεί βασικό στοιχείο της ένταξης.
Στη συνάντηση παρουσιάστηκε συνοπτικά το θεσμικό πλαίσιο προστασίας αιτούντων και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα με αναφορά στις προκλήσεις αλλά και στην εφαρμογή των νόμων και των προεδρικών διαταγμάτων. Οι αναφορές περιλάμβαναν παραδείγματα με αναφορά στην εμπειρία από το πεδίο του προσφυγικού των δικηγόρων που συμμετείχαν στην εκδήλωση και έτσι προσεγγίστηκαν τα ζητήματα που επηρεάζουν στην «ένταξη».
Μέσα από τις τρεις ενότητες της συνάντησης συζητήθηκαν οι εμπειρίες και εντοπίστηκαν οι προκλήσεις που ακόμα αντιμετωπίζονται. Η πρώτη ενότητα περιλάμβανε μια εισαγωγή στο σύστημα ασύλου στην Ελλάδα, όπου παρουσιάστηκαν κριτικά οι διαχρονικές προκλήσεις στο σύστημα προστασίας.
Η δεύτερη ενότητα εστίασε στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού με ιδιαίτερη αναφορά στους ανήλικους ασυνόδευτους.
Η τρίτη και τελευταία ενότητα εστίασε σε τομείς που ενισχύουν την «ένταξη», όπως η πρόσβαση στην εργασία, σε υπηρεσίες υγείας, στην εκπαίδευση κ.ο.κ. Η παρουσίαση κατέληξε στις δυσκολίες της διαδικασίας για την απόκτηση της ιθαγένειας. Αναφορές έγιναν σχετικά με τις προϋποθέσεις αλλά και την ίδια τη διαδικασία εξέτασης μιας αίτησης για την πολιτογράφηση.
Οι παρουσιάσεις και η συζήτηση που ακολούθησε προσπάθησε να σκιαγραφήσει τα νομικά ζητήματα, τις προκλήσεις και τις δυσκολίες κατά την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου που επηρεάζει την «ένταξη» των προσώπων που είναι αιτούντες διεθνούς προστασίας ή δικαιούχοι αυτής στην Ελλάδα.