Μενού Κλείσιμο

Διαχείριση της αντιπαράθεσης στο σχολείο: Οι εκπαιδευτικοί γίνονται μέρος της λύσης

Διαχείριση της αντιπαράθεσης στο σχολείο: Οι εκπαιδευτικοί γίνονται μέρος της λύσης

Δυο παιδιά τσακώνονται στο διάλειμμα του σχολείου. Ο/η εκπαιδευτικός επεμβαίνει. Η σύγκρουση τερματίζεται, ή φαίνεται να τερματίζεται. Πώς θα μπορούσε όμως αυτό το περιστατικό να αξιοποιηθεί ώστε η αντιπαράθεση στο σχολείο να αποτελέσει την αφορμή για τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα σε μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς/ κηδεμόνες;

Πάνω από 100 εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα ενώνονται και εκπαιδεύονται από το Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης ΑΝΤΙΓΟΝΗ, στο πλαίσιο του έργου «Διαχείριση της Αντιπαράθεσης σε σχολεία της Ελλάδας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας» (SKHC), το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος “Democratic and Inclusive Schools Culture in Operation (DISCO)” που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Πρόκειται για μια «συμμαχία» τριών γειτονικών χωρών, της Ελλάδας (ΑΝΤΙΓΟΝΗ), της Βουλγαρίας (Amalipe CIDT)και της Βόρειας Μακεδονίας (Journalists for Human Rights). Οι οργανώσεις των τριών χωρών, με εξειδίκευση και χρόνια εμπειρίας στην εκπαίδευση για την ειρήνη και τη δημοκρατία, εντοπίζουν κοινές ανάγκες και ενδυναμώνουν ομάδες εκπαιδευτικών ώστε οι τελευταίοι να μπορούν να αναλαμβάνουν ουσιαστικό ρόλο στη διαχείριση των συγκρουσιακών ζητημάτων στα σχολεία τους, μέσα από εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία.

Μετά τον σχεδιασμό κοινού εκπαιδευτικού υλικού με θέμα την ειρηνική συνύπαρξη και επικοινωνία, εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία συμμετέχουν σε 8ωρα συμμετοχικά εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται από τις οργανώσεις-εταίρους διαδικτυακά, με μικρές ομάδες 10-13 εκπαιδευτικών.

Οι βαθύτερες αιτίες και η διαχείριση των αντιπαραθέσεων

Το έργο “φωτίζει” περιπτώσεις όπου η σύγκρουση οφείλεται σε βαθύτερες αιτίες όπως οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα και αναζητά λύσεις για την ειρηνική επίλυσή τους στο σχολείο. Το βασικό μέρος της εκπαίδευσης λοιπόν αφορά στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών ώστε να αναγνωρίζουν και στη συνέχεια να διαχειρίζονται ανάλογα περιστατικά.

«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε μέσα από το πρόγραμμα είναι να ορίσουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να εκφραζόμαστε στο σχολείο όλες και όλοι ελεύθερα και δημοκρατικά, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε κοινωνικής ομάδας, μακριά από βία και μισαλλοδοξία» αναφέρει η εκπαιδεύτρια μη τυπικής εκπαίδευσης της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, Αθανασία Τέλλιου.

«Η λύση πρέπει να έρθει από παντού»

Αφού λοιπόν βρεθεί η αιτία, σειρά έχει η διαχείριση της σύγκρουσης, κάτι που δεν θα επιτευχθεί ουσιαστικά με την προσωρινή συμφιλίωση των εμπλεκομένων, αλλά με μία ολοκληρωμένη προσπάθεια. Η ΑΝΤΙΓΟΝΗ συζητά με τους εκπαιδευτικούς τους τρόπους ώστε κάθε μονάδα της σχολικής κοινότητας να μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη και την καταπολέμηση των βίαιων και πολωτικών αντιπαραθέσεων.

«Η λύση πρέπει να έρθει από παντού. Η αντιπαράθεση συνήθως δεν αφορά ένα περιστατικό έντασης που ξεσπά και τελειώνει, αλλά μία συνθήκη που διαιωνίζεται αν δεν αντιμετωπίζεται ουσιαστικά. Μέσα από το πρόγραμμα προσεγγίζουμε τη σύγκρουση σαν μία αφορμή για να βελτιώσουμε τις μεταξύ μας σχέσεις στο σχολείο και ευρύτερα» αναφέρει η εκπαιδεύτρια μη τυπικής εκπαίδευσης της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, Σοφία Κυπριανίδου.

«Μας ενδιαφέρει να δούμε πώς κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας μπορεί να εμπλακεί και να γίνει ενεργό μέρος της. Δηλαδή τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί και το σχολικό προσωπικό, οι γονείς και φυσικά οι μαθητές/-τριες. Αν για παράδειγμα συνεργασίες και δράσεις διαφόρων σχολείων μιας περιοχής θα μπορούσαν να βοηθήσουν ή και συνεργασίες σχολείων με την τοπική κοινωνία. Ψάχνουμε τρόπους για τη δημιουργία μιας άλλης, ειρηνικής και συμπεριληπτικής κουλτούρας στο σχολείο» συμπληρώνει η Αθανασία Τέλλιου.

Τι λένε οι συμμετέχοντες/ουσες

Το έργο φαίνεται ότι αποτέλεσε για όσους/-ες συμμετείχαν ένα μέσο «διαφυγής» από την καθημερινότητα και τα συνηθισμένα σεμινάρια που παρακολουθούσαν. Ο περιορισμένος αριθμός των συμμετεχόντων/-ουσών σε κάθε ομάδα είχε στόχο να υπάρχει αλληλεπίδραση και διάδραση, μέσα από την ενεργή συμμετοχή όλων στις δραστηριότητες. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί είχαν την δυνατότητα να γίνουν συνδιαμορφωτές των πληροφοριών και όχι παθητικοί δέκτες.

Ο Γιώργος Ράπτης, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Εργου του κλάδου ΠΕ11 – Ημαθίας – Πιερίας – 3ο ΠΕΚΕΣ Κεντρικής Μακεδονίας, γνωρίζοντας το έργο της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, πρότεινε τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών του κλάδου του σε αυτό.

«Ήταν αυτό που περιμέναμε και εκπληρώθηκαν οι προσδοκίες μας στο έπακρο. Περιμέναμε κάτι πολύ βιωματικό, κοντινό με την έννοια της επικοινωνίας και πράγματι ήταν έτσι. Αλλιώς δεν θα το προτείναμε στους συναδέλφους, γιατί είναι μια περίοδος που βασανίζονται με ανούσια σεμινάρια, δεν θα τους προσθέταμε άλλο ένα και εμείς» αναφέρει.

Με την ολοκλήρωση των εργαστηρίων, φάνηκε ότι τα οφέλη που αποκόμισαν οι συμμετέχοντες/-ουσες ήταν πολλά, καθώς σύμφωνα με τις εκπαιδεύτριες της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, συνειδητοποίησαν πιο έντονα την σημασία της συμμετοχής, καθώς και το γεγονός ότι οι γονείς / κηδεμόνες, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/-τριες διαμορφώνουν από κοινού την σχολική ζωή.

Η Γεωργία Δελημπανίδου, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου του κλάδου ΠΕ06 – 2ο ΠΕΚΕΣ Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία συμμετείχε επίσης στο πρόγραμμα αναφέρει:

«Θεωρώ ότι είναι μία πολύ αποδοτική προσέγγιση διαχείρισης των συγκρούσεων στα σχολεία. Η εκπαίδευση που κάναμε μπορεί να υλοποιηθεί με τη συνεργασία εκπαιδευτικών – μαθητών – διευθυντή/-ντριας – γονέων – συντονιστή/-τριας εκπαιδευτικού έργου και την υποστήριξη της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ όταν και όπου χρειαστεί».

«Νιώθω πληρότητα, δηλαδή το αίσθημα της σιγουριάς και της αποζημίωσης»

Για ενθουσιασμό και καλή διάθεση κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων μίλησαν τόσο οι εκπαιδεύτριες όσο και οι συμμετέχοντες/-ουσες εκπαιδευτικοί. Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Ράπτης αναφέρει:

«Εμείς ήμασταν σίγουροι ότι όλα θα πάνε καλά, ότι η ομάδα θα δέσει εύκολα και σύντομα, και ότι στο τέλος ίσως νιώσουμε και άσχημα που θα χωρίσουμε, όπως και συνέβη. Ήδη μιλάνε πολύ όμορφα για το σεμινάριο οι εκπαιδευτικοί από την ανατροφοδότηση και την αξιολόγηση που έχουμε κάνει».

«Θα μπορούσα να πω ότι νιώθω πληρότητα, δηλαδή το αίσθημα της σιγουριάς, της ευχαρίστησης, της χαράς, της αποζημίωσης» συμπληρώνει.

«Οι ομάδες ήταν ενθουσιασμένες με αυτό που συνέβαινε. Οι άνθρωποι που ήρθαν ήταν πάρα πολύ συνειδητοποιημένοι και πραγματικά θεωρώ ότι ακόμα και διαδικτυακά προχωρήσαμε μπροστά» συμπληρώνει η Σοφία Κυπριανίδου.

Το έργο πρόκειται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2021 μέχρις ότου υπολογίζεται ότι οι συμμετοχές θα φτάσουν τις 140. Οι συμμετέχοντες/-ουσες εκπαιδευτικοί, με το νέο σχολικό έτος πρόκειται να υλοποιήσουν στα σχολεία τους ιδέες και πρακτικές που συνδιαμόρφωσαν, με σκοπό ένα πιο δημοκρατικό σχολείο.